પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં આર્થિક બાબતોની કેબિનેટ સમિતિ એ 2026 સીઝન માટે કોપરા (સૂકા નાળિયેર) ના લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ (Minimum Support Price – MSP) ને મંજૂરી આપીને નાળિયેર ઉગાડતા ખેડૂતો માટે એક મહત્વપૂર્ણ અને ઐતિહાસિક નિર્ણય લીધો છે. આ નિર્ણય માત્ર ખેડૂતોને ન્યાયસંગત અને પોષણક્ષમ ભાવ આપવાનો નથી, પરંતુ દેશની નાળિયેર આધારિત અર્થવ્યવસ્થાને વધુ મજબૂત બનાવવાનો પણ છે.
ભારતમાં નાળિયેર અને કોપરા લાખો ખેડૂતોની આજીવિકાનું મુખ્ય સાધન છે, ખાસ કરીને કેરળ, કર્ણાટક, તમિલનાડુ, આંધ્રપ્રદેશ, તેલંગાણા, ઓડિશા, પશ્ચિમ બંગાળ, મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાત જેવા રાજ્યોમાં. સરકાર દ્વારા ટેકાના ભાવમાં કરાયેલો આ વધારો ખેડૂતોના ખર્ચ, મહેનત અને બજારની અસ્થિરતા સામે એક મજબૂત સુરક્ષા કવચ પૂરું પાડે છે.
કોપરાની કૃષિ અને આર્થિક મહત્વતા
કોપરા એટલે કે સૂકું નાળિયેર, જે નાળિયેરના ફળને યોગ્ય રીતે સુકવીને તૈયાર કરવામાં આવે છે. કોપરાનો ઉપયોગ અનેક ઉદ્યોગોમાં થાય છે, જેમ કે:
- નાળિયેર તેલ ઉત્પાદન
- ખાદ્ય ઉદ્યોગ
- આયુર્વેદિક અને ઔષધીય ઉત્પાદનો
- કોસ્મેટિક્સ અને પર્સનલ કેર ઉદ્યોગ
- પશુ આહાર
- સાબુ અને અન્ય કેમિકલ ઉત્પાદનો
ભારત વિશ્વના સૌથી મોટા નાળિયેર ઉત્પાદક દેશોમાંનો એક છે. નાળિયેર માત્ર ખાદ્ય પાક નથી, પરંતુ “કલ્પવૃક્ષ” તરીકે ઓળખાય છે, કારણ કે તેનો દરેક ભાગ કોઈને કોઈ રીતે ઉપયોગી છે. તેથી કોપરાના ભાવમાં સ્થિરતા લાવવી ખેડૂતોની આવક માટે અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે.
2018-19ના બજેટમાં ટેકાના ભાવ જાહેરાત
કેન્દ્ર સરકારે 2018-19ના કેન્દ્રીય બજેટમાં એક મહત્વપૂર્ણ જાહેરાત કરી હતી કે તમામ ફરજિયાત પાકોના ટેકાના ભાવ, અખિલ ભારતીય સરેરાશ ઉત્પાદન ખર્ચના ઓછામાં ઓછા 1.5 ગણા સ્તરે નક્કી કરવામાં આવશે.
આ નીતિ પાછળનો મુખ્ય ઉદ્દેશ હતો:
- ખેડૂતોને ઉત્પાદન ખર્ચ કરતાં નોંધપાત્ર વધુ ભાવ મળે
- ખેતીને નફાકારક વ્યવસાય બનાવવો
- ખેડૂતોની આવક બમણી કરવાની દિશામાં પગલાં લેવાં
- બજારના ઉતાર-ચઢાવથી ખેડૂતોને બચાવવું
આ નીતિ અનુસાર, કોપરા ટેકાના ભાવ માં સતત વધારો કરવામાં આવી રહ્યો છે, જેનો સ્પષ્ટ લાભ ખેડૂતોને મળતો આવ્યો છે.
કોપરા ટેકાના ભાવ ની વિગતો
2026 સીઝન માટે સરકારે નીચે મુજબ ટેકાના ભાવ નક્કી કર્યો છે:
- મિલિંગ કોપરા (Fair Average Quality): ₹12,027 પ્રતિ ક્વિન્ટલ
- બોલ કોપરા: ₹12,500 પ્રતિ ક્વિન્ટલ
આ ભાવો પાછલી સીઝન કરતાં નોંધપાત્ર રીતે વધારે છે:
- મિલિંગ કોપરા માટે ₹445 પ્રતિ ક્વિન્ટલનો વધારો
- બોલ કોપરા માટે ₹400 પ્રતિ ક્વિન્ટલનો વધારો
આ વધારો દર્શાવે છે કે સરકાર ખેડૂતોના ખર્ચ, મહેનત અને બજારની સ્થિતિને ધ્યાનમાં રાખીને ભાવ નક્કી કરી રહી છે.
કોપરા ટેકાના ભાવમાં થયેલો વધારો
જો આપણે પાછલા વર્ષોની સરખામણી કરીએ તો MSPમાં થયેલો વધારો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે:
- માર્કેટિંગ સીઝન 2014માં
- મિલિંગ કોપરા MSP: ₹5,250 પ્રતિ ક્વિન્ટલ
- બોલ કોપરા MSP: ₹5,500 પ્રતિ ક્વિન્ટલ
- માર્કેટિંગ સીઝન 2026માં
- મિલિંગ કોપરા MSP: ₹12,027 પ્રતિ ક્વિન્ટલ
- બોલ કોપરા MSP: ₹12,500 પ્રતિ ક્વિન્ટલ
આ રીતે:
- મિલિંગ કોપરામાં 129 ટકા નો વધારો
- બોલ કોપરામાં 127 ટકા નો વધારો
આ આંકડાઓ સ્પષ્ટ કરે છે કે છેલ્લા દાયકામાં કોપરા ઉગાડતા ખેડૂતોની આવક વધારવા માટે સરકાર સતત પ્રયત્નશીલ રહી છે.
MSP વધારાની ખેડૂતો પર અસર
વધારેલી MSPનો સીધો લાભ નાળિયેર ઉગાડતા ખેડૂતોને મળશે. તેના કેટલાક મુખ્ય ફાયદા આ મુજબ છે:
- પોષણક્ષમ ભાવની ખાતરી
ખેડૂતોને હવે બજારમાં ભાવ ઘટી જાય તેવી ચિંતા ઓછી રહેશે. - આવકમાં સ્થિરતા
MSP ખેડૂતોની આવકને સ્થિર બનાવે છે, ખાસ કરીને જ્યારે બજારમાં ભાવ ઘટે. - ઉત્પાદનમાં વધારો માટે પ્રોત્સાહન
ઊંચા MSPને કારણે ખેડૂતો વધુ નાળિયેર અને કોપરા ઉત્પાદન માટે પ્રોત્સાહિત થશે. - કૃષિમાં રોકાણ વધશે
ખેડૂતો ખાતર, સિંચાઈ, આધુનિક ટેક્નોલોજી અને સુધારેલા બીજોમાં વધુ રોકાણ કરી શકશે.
કોપરાની સ્થાનિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય માંગ
છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં નાળિયેર અને તેના ઉત્પાદનોની માંગમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. ખાસ કરીને:
- નાળિયેર તેલની વૈશ્વિક માંગ
- ઓર્ગેનિક અને નેચરલ પ્રોડક્ટ્સ તરફનો વલણ
- હેલ્થ અને વેલનેસ ઉદ્યોગમાં નાળિયેર આધારિત ઉત્પાદનો
આ વધતી માંગને પહોંચી વળવા માટે ઉત્પાદન વધારવું જરૂરી છે. MSPમાં વધારો ખેડૂતોને આ દિશામાં પ્રોત્સાહિત કરશે.
પ્રાઇઝ સપોર્ટ સ્કીમ (PSS)
સરકાર દ્વારા ચલાવવામાં આવતી ભાવ સમર્થન યોજના (Price Support Scheme – PSS) હેઠળ, જો બજાર ભાવ MSPથી નીચે જાય તો સરકાર ખેડૂતો પાસેથી સીધી ખરીદી કરે છે.
આ યોજનાના મુખ્ય ઉદ્દેશો:
- બજાર ભાવમાં પડછટ આવે ત્યારે ખેડૂતોને સુરક્ષા
- MSPનો અસરકારક અમલ
- કૃષિ ઉત્પાદનોની ખરીદીમાં પારદર્શિતા
NAFED અને NCCFની ભૂમિકા
2026 સીઝનમાં પણ:
- નેશનલ એગ્રીકલ્ચરલ કોઓપરેટિવ માર્કેટિંગ ફેડરેશન ઓફ ઇન્ડિયા લિમિટેડ (NAFED)
- નેશનલ કોઓપરેટિવ કન્ઝ્યુમર્સ’ ફેડરેશન (NCCF)
આ બન્ને સંસ્થાઓ ભાવ સમર્થન યોજના હેઠળ કોપરાની ખરીદી માટે કેન્દ્રીય નોડલ એજન્સીઓ (CNAs) તરીકે કાર્ય કરવાનું ચાલુ રાખશે.
આ સંસ્થાઓની ભૂમિકા ખૂબ મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે:
- ખેડૂતો પાસેથી સીધી ખરીદી
- યોગ્ય ગુણવત્તા ચકાસણી
- સમયસર ચુકવણી
- સંગ્રહ અને વિતરણ વ્યવસ્થા
ટેકાના ભાવથી લાંબા ગાળાના લાભ
ટેકાના ભાવમાં થયેલો વધારો માત્ર તાત્કાલિક લાભ પૂરતો નથી, પરંતુ લાંબા ગાળે પણ અનેક ફાયદા આપે છે:
- ખેતીને આકર્ષક વ્યવસાય બનાવે છે
- ગ્રામિણ અર્થવ્યવસ્થા મજબૂત બને છે
- કૃષિ આધારિત ઉદ્યોગોને પ્રોત્સાહન મળે છે
- રોજગારીના નવા અવસર સર્જાય છે
સરકારની ખેડૂતો પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતા
આ નિર્ણય ફરી એકવાર દર્શાવે છે કે કેન્દ્ર સરકાર ખેડૂતોની આવક વધારવા, તેમને ન્યાયસંગત ભાવ આપવા અને કૃષિ ક્ષેત્રને મજબૂત બનાવવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. MSP, PM-Kisan, ફસલ વીમા યોજના, સિંચાઈ યોજનાઓ અને માર્કેટ રિફોર્મ્સ ખેડૂતોના સર્વાંગી વિકાસ માટે કામ કરી રહી છે.
2026 સીઝન માટે કોપરા (સૂકા નાળિયેર) ટેકાના ભાવમાં કરવામાં આવેલો વધારો નાળિયેર ઉગાડતા ખેડૂતો માટે એક મોટું રાહત પેકેજ છે. ₹12,027 પ્રતિ ક્વિન્ટલ (મિલિંગ કોપરા) અને ₹12,500 પ્રતિ ક્વિન્ટલ (બોલ કોપરા) ના ટેકાના ભાવ સાથે સરકારએ સ્પષ્ટ સંદેશ આપ્યો છે કે ખેડૂતોના હિતો સર્વોચ્ચ પ્રાથમિકતા છે.
કોપરા ટેકાના ભાવ માં વધારેલી MSP માત્ર ખેડૂતોને વધુ પોષણક્ષમ વળતર જ નહીં આપે, પરંતુ દેશના નાળિયેર ઉત્પાદન, કૃષિ આધારિત ઉદ્યોગો અને ગ્રામિણ અર્થવ્યવસ્થાને પણ નવી દિશા આપશે.
ગુજરાતી કૃષિ સમાચાર અને સરકારી કૃષિ સમાચાર ના લાંબા અનુભવ સાથે ખેતીવાડી ન્યુઝ માહિતી પુરી પાડે છે.