મુખ્યમંત્રી દ્વારા જાહેર કરાયેલા આ નિર્ણય મુજબ, ગુજરાતમાં 9 નવેમ્બરથી મગફળી, મગ, અડદ અને સોયાબીન લઘુતમ ટેકાના ભાવે પાકોની ખરીદી શરૂ કરવામાં આવશે. આ ખરીદી રાજ્ય સરકાર દ્વારા નિર્ધારિત કેન્દ્રો પર કરવામાં આવશે અને ખેડૂતોને તેમના પાકનો યોગ્ય ભાવ સીધા તેમના બેંક ખાતામાં જમા થશે.
ગુજરાત રાજ્યમાં આ વર્ષે કમોસમી વરસાદના કારણે અનેક વિસ્તારોમાં ખેડૂતોના પાકને ભારે નુકસાન થયું છે. ક્યારેક અતિ વરસાદ અને ક્યારેક વરસાદના અભાવના કારણે મગફળી, સોયાબીન, મગ અને અડદ જેવા મુખ્ય ખેતપાકો પર ખરાબ અસર પડી. આવી સ્થિતિમાં સરકાર દ્વારા લેવામાં આવેલ આ નિર્ણય ખેડૂતો માટે એક મોટું આશ્વાસન સમાન છે.
ટેકાના ભાવે ખરીદી શું છે?
ખેડૂત મિત્રો માટે સમજવું મહત્વપૂર્ણ છે કે “ટેકાનો ભાવ” એટલે શું.
ટેકાનો ભાવ (Minimum Support Price – MSP) એ એવો નક્કી કરેલો ભાવ છે જે સરકાર દ્વારા પાક માટે નક્કી કરવામાં આવે છે, જેથી ખેડૂતોને તેમના પાક માટે ઓછામાં ઓછો નક્કી થયેલો ભાવ મળી રહે. અર્થાત્ જો બજારમાં ભાવ ઘટે, તો પણ સરકાર તે પાક ખેડૂતો પાસેથી ટેકાના ભાવ પર ખરીદે છે, જેથી તેમને નુકસાન ન થાય.
ટેકાના ભાવ 2025 પાકોની ખરીદી
સરકારના નિર્ણય મુજબ નીચેના પાકો માટે ટેકાના ભાવે ખરીદી હાથ ધરવામાં આવશે:
- મગફળી
- સોયાબીન
- મગ
- અડદ
આ ચારેય પાકો એ એવા છે જે ગુજરાતના ઘણા જિલ્લાઓમાં મુખ્ય ખેતી તરીકે ઉગાડવામાં આવે છે — ખાસ કરીને સૌરાષ્ટ્ર, ઉત્તર ગુજરાત અને મધ્ય ગુજરાતના વિસ્તારોમાં.
સરકાર ખેડૂત દીઠ/વીઘા દીઠ કેટલી મગફળી ખરીદશે?
ગુજરાતના કૃષિ મંત્રી જીતુ વાઘાણીએ જણાવ્યું છે કે રાજ્ય સરકાર દ્વારા ટેકાના ભાવે મગફળીની ખરીદી દરમિયાન દર ખેડૂત દીઠ અથવા વીઘા દીઠ મહત્તમ 125 મણ મગફળીની ખરીદી કરવામાં આવશે. ભારત સરકારે મગફળીના ભાવ, મગના ભાવની ખરીદીમાં વધારો કર્યો છે. ભારત સરકાર નિયમ પ્રમાણે 25 % ની ખરીદીની જોગવાઈ છે. જેમાં રાજ્ય સરકાર દ્વારા એનાથી વધુ ખરીદી થાય એ પ્રમાણે સપ્રમાણમાં ખરીદી કરી શકાય એ પ્રમાણે સરકાર ખરીદી કરશે. જ્યારે રાહત પેકેજ માટે સરકાર દ્વારા કોઈ જાહેરાત કરવામાં આવી નથી.
ટેકાના ભાવ ખરીદી ક્યારે શરૂ થશે?
ખરીદી પ્રક્રિયા 9 નવેમ્બર 2025 થી શરૂ થશે.
સરકારના સૂચન મુજબ, ખરીદી માટે વિવિધ જિલ્લાઓમાં ખરીદી કેન્દ્રો (Procurement Centers) ની વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. ખેડૂતોએ પોતાના નજીકના ખરીદી કેન્દ્રમાં પાક પહોંચાડવો રહેશે.
ટેકાના ભાવ ખરીદી માટે નોંધણી કેવી રીતે કરવી?
ટેકાના ભાવે પાક વેચવા માટે ખેડૂતોને પહેલા નોંધણી કરાવવી જરૂરી છે. નોંધણી વિના કોઈ ખરીદી શક્ય નથી.
નોંધણીની પ્રક્રિયા:
- iKhedut Portal અથવા રાજ્ય કૃષિ વિભાગની અધિકૃત વેબસાઈટ પર જઈને નોંધણી કરો.
- જરૂરી વિગતો ભરો:
- ખેડૂતનું નામ અને આધાર નંબર
- જમીનનો રેકોર્ડ (7/12 ઉતારા)
- પાકની વિગતો (કયો પાક, કેટલા હેક્ટર, કેટલી ઉપજ વગેરે)
- બેંક ખાતાની માહિતી
- નોંધણી થયા બાદ સ્વીકૃતિ પત્ર (Acknowledgment Slip) મેળવો.
- પાક વેચવા માટે નિર્ધારિત તારીખે ખરીદી કેન્દ્ર પર પહોંચો.
ટેકાના ભાવ ખરીદી માટે જરૂરી દસ્તાવેજો
પાક વેચતી વખતે નીચેના દસ્તાવેજો જરૂરી રહેશે:
- આધાર કાર્ડની નકલ
- જમીનનો 7/12 ઉતારો
- બેંક પાસબુકની નકલ
- પાક નોંધણીની પાવતી (iKhedut પરથી મળેલી)
- મોબાઈલ નંબર
આ દસ્તાવેજો ખરીદી કેન્દ્ર પર ચકાસણી માટે રજૂ કરવા પડશે.
ખેડૂતોને ચુકવણી કેવી રીતે મળશે?
સરકાર દ્વારા સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું છે કે તમામ ચુકવણી ડાયરેક્ટ બેંક ટ્રાન્સફર (DBT) મારફતે થશે. અર્થાત્ ખેડૂતોને રોકડમાં ચૂકવણી કરવામાં નહીં આવે, પરંતુ પાક વેચાણના કેટલાંક દિવસોમાં તેમની બેંક ખાતામાં રકમ જમા કરવામાં આવશે. આ વ્યવસ્થાથી પારદર્શિતા વધશે અને મધ્યસ્થીઓ દ્વારા થતું શોષણ અટકશે.
ટેકાના ભાવ ખરીદીનો હેતુ
ટેકાના ભાવે ખરીદીનો મુખ્ય હેતુ છે કે ખેડૂતોને તેમના પાકનો યોગ્ય ભાવ મળે અને તેઓને નુકસાન ન થાય.
સરકાર આ યોજનાથી નીચેના ઉદ્દેશ્યો હાંસલ કરવા ઈચ્છે છે:
- ખેડૂતોને બજારના અસ્થિર ભાવથી સુરક્ષા આપવી
- મધ્યસ્થીઓની વચ્ચેના ભ્રષ્ટાચારને અટકાવવો
- ખેડૂતોને આર્થિક રીતે સશક્ત બનાવવાં
- કૃષિ ક્ષેત્રમાં સ્થિરતા લાવવી
કમોસમી વરસાદથી થયેલા નુકસાન માટે સરકારની કામગીરી
આ વર્ષે અણધાર્યા કમોસમી વરસાદને કારણે ઘણા વિસ્તારોમાં પાક બરબાદ થયા છે. મગફળીના ખેતરોમાં પાણી ભરાઈ જવાથી ઉપજ ઘટી ગઈ છે. સોયાબીન અને મગના છોડ સુકાઈ ગયા છે.
આ સંજોગોમાં સરકાર દ્વારા તાત્કાલિક સર્વે કાર્ય હાથ ધરવામાં આવ્યું છે. તલાટી, કૃષિ અધિકારી અને જિલ્લા પ્રશાસન મળીને પાકના નુકસાનનું મૂલ્યાંકન કરી રહ્યા છે.
જે ખેડૂતોને મોટું નુકસાન થયું છે, તેમને વળતર આપવા માટે અલગથી યોજના તૈયાર કરવામાં આવી રહી છે.
મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્રભાઈ પટેલનું નિવેદન
મુખ્યમંત્રીએ ટ્વીટ દ્વારા જણાવ્યું હતું કે:
“ગુજરાત સરકાર ખેડૂતોની સાથે છે. કમોસમી વરસાદથી થયેલા નુકસાન માટે સરકાર તાત્કાલિક કાર્યવાહી કરી રહી છે. તેમજ મગફળી, મગ, અડદ અને સોયાબીનની ટેકાના ભાવે ખરીદી 9 નવેમ્બરથી શરૂ થશે. ખેડૂતોને યોગ્ય ભાવ મળે અને કોઈ મધ્યસ્થી શોષણ ન કરે તે માટે આ પગલું લેવાયું છે.”
આ નિવેદન બાદ ખેડૂતોમાં આનંદ અને રાહતનો માહોલ જોવા મળ્યો છે.
ખેડૂતો માટે આ નિર્ણયના મુખ્ય લાભો
- પાકનો ન્યાયસંગત ભાવ મળે
- મધ્યસ્થીઓથી મુક્તિ
- બેંક ખાતામાં સીધી ચુકવણી
- સરકાર દ્વારા પાકની સુરક્ષા
- નુકસાનગ્રસ્ત ખેડૂતોને વળતર
- ભવિષ્યમાં પાક વીમા યોજના સાથે જોડાણની શક્યતા
ટેકાના ભાવથી ખેડૂતોની આવક પર અસર
વિશ્લેષણ મુજબ, ટેકાના ભાવે ખરીદીથી ખેડૂતોની આવકમાં સરેરાશ 15–25% સુધીનો વધારો થઈ શકે છે. ખાસ કરીને તે વિસ્તારોમાં જ્યાં મગફળી અને સોયાબીનના ભાવ બજારમાં ઓછા રહે છે, ત્યાં આ યોજનાનો મોટો ફાયદો થશે.
ખેડૂતોએ ધ્યાનમાં રાખવા જેવી બાબતો
- પાક તૈયાર થયા બાદ જ ખરીદી માટે લાવવો.
- પાકમાં ભેજનું પ્રમાણ નિયંત્રિત રાખવું (અતિ ભેજ હોય તો ખરીદી ન થઈ શકે).
- નોંધણી વિના પાક લાવવો નહિ.
- ખરીદી કેન્દ્ર પર સમયસર પહોંચો.
- દસ્તાવેજો સંપૂર્ણ રાખો.
સરકારના આગામી પગલા
સરકારના કૃષિ વિભાગે જણાવ્યું છે કે આ યોજના શરૂઆતનો તબક્કો છે. ભવિષ્યમાં અન્ય પાકો માટે પણ ટેકાના ભાવની ખરીદી શરૂ કરવાની યોજના છે.
સાથે સાથે રાજ્યમાં સંગ્રહ ગોડાઉન, પ્રોસેસિંગ યુનિટ્સ અને નવા માર્કેટ યાર્ડ ઉભા કરવાની દિશામાં પણ કામ ચાલી રહ્યું છે.
ખેડૂતોના પ્રતિસાદ
સૌરાષ્ટ્રના અનેક વિસ્તારોમાંથી ખેડૂતો આ નિર્ણયથી ખુશ છે.
એક ખેડૂત બોલ્યા:
“કમોસમી વરસાદથી અમારું નુકસાન થયું, પણ સરકારનો આ નિર્ણય અમને ફરી ઊભા થવામાં મદદ કરશે. હવે પાક માટે યોગ્ય ભાવની ખાતરી મળશે.”
આવો પ્રતિસાદ દર્શાવે છે કે આ નિર્ણયથી ખેડૂતોનો વિશ્વાસ સરકારમાં વધ્યો છે.
કૃષિ વિકાસ તરફ એક પગલું
આ નિર્ણય માત્ર ખેડૂતોને રાહત આપતો નથી, પરંતુ સમગ્ર કૃષિ ક્ષેત્ર માટે એક સકારાત્મક સંકેત છે. ટેકાના ભાવે ખરીદી જેવી યોજનાઓથી ખેડૂતોમાં વિશ્વાસ વધે છે, ઉત્પાદનની ગુણવત્તા સુધરે છે, અને રાજ્યનું કૃષિ અર્થતંત્ર મજબૂત બને છે.
ખેડૂતો માટે આશાનું કિરણ
ખેડૂત મિત્રો, સરકારનો આ નિર્ણય તમારી મહેનતનું સન્માન છે. તમારા પાકને યોગ્ય ભાવ મળે તે માટે સરકાર સંપૂર્ણપણે પ્રતિબદ્ધ છે. તમે સમયસર નોંધણી કરો, દસ્તાવેજો તૈયાર રાખો, અને પાક ખરીદી કેન્દ્રમાં નિયમો મુજબ વેચો — જેથી તમને લાભ ઝડપથી મળી શકે. સરકારની આ યોજનાથી આશા છે કે ખેડૂતોની આર્થિક સ્થિતિ મજબૂત થશે, અને ગુજરાત કૃષિ ક્ષેત્રમાં વધુ પ્રગતિ કરશે.
ગુજરાતી કૃષિ સમાચાર અને સરકારી કૃષિ સમાચાર ના લાંબા અનુભવ સાથે ખેતીવાડી ન્યુઝ માહિતી પુરી પાડે છે.