Gujarat Monsoon Update: ગુજરાતમાં વરસાદની મોન્સૂન એક્ટિવિટી આ તારીખ સુધી મંદ રહેવાની શક્યતા, અશોકભાઈ પટેલની આગાહી

Gujarat Monsoon Update (ગુજરાત મોનસૂન અપડેટ): હવામાન નિષ્ણાત શ્રી અશોકભાઈ પટેલના જણાવ્યા અનુસાર, ગુજરાત સહિત સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છમાં ચાલુ ચોમાસું હવે ધીમે પડી ગયું છે. તેઓએ 17મીથી 24મી જુલાઈ 2025 દરમિયાનની હવામાન આગાહી આપતા જણાવ્યું કે આગામી દિવસોમાં કોઇ મોટી વરસાદી પ્રવૃત્તિની શક્યતા હાલ દેખાતી નથી. વરસાદનું ચોમાસું ઘણાં વિસ્તારોમાં હજુ સક્રિય નથી અને એકંદરે વરસાદ સામાન્ય કરતા પણ ઓછો રહેવાની સંભાવના છે.

અશોકભાઈ પટેલના વિશ્લેષણ મુજબ, ચોમાસાની મુખ્ય સિસ્ટમો તેમ જ મોસમી પવનનું પ્રવાહ હજુ પણ ઊંડાણપૂર્વક સક્રિય થયેલું નથી. સમુદ્ર સપાટી નજીકનું મોનસૂન ટ્રફ સામાન્ય રીતે સક્રિય છે પરંતુ Gujarat માટે જરૂરી તીવ્રતા ધરાવતું નથી. આવું પણ નોંધાયું છે કે 24 જુલાઈ સુધી ભારે વરસાદ થવાની કોઇ આગાહી હાલ દર્શાવતી નથી. આવો સમયગાળો ખાસ કરીને ખેતીવાડી માટે ચિંતાજનક બની શકે છે, ખાસ કરીને કેરિફ પાક માટે પ્રથમ વરસાદો પર આધાર રાખનારા ખેડૂતો માટે.

હવામાન સિસ્ટમોની હાલની સ્થિતિ

જેમ અશોકભાઈ પટેલ જણાવે છે, હાલમાં મોનસૂન ટ્રફ સમુદ્ર સપાટી નજીક તેના સામાન્ય સ્થાનની આસપાસ પ્રવાહિત છે. આ ટ્રફ લાઇન હવામાનમાં મહત્વપૂર્ણ ભુમિકા ભજવે છે કારણકે તે વરસાદ લાવવા માટે અસરકારક સ્થિતિ ઊભી કરે છે. પરંતુ હાલમાં તેની સ્થિતિ એવી નથી કે તે ભારે વરસાદની પરિસ્થિતિ લાવી શકે.

16 જુલાઈ 2025ના રોજ ઉત્તર પશ્ચિમ રાજસ્થાન ઉપર હાજર રહેલું સારી રીતે નિર્ધારિત નીચ દબાણવાળું ક્ષેત્ર (Well-Marked Low Pressure – WMLP) ધીરે ધીરે પાકિસ્તાન તરફ ખસીને એક સામાન્ય નીચ દબાણવાળી પરિસ્થિતિમાં (Low Pressure Area) રૂપાંતરિત થયું છે.

આ વ્યવસ્થા 17 જુલાઈ 2025ના સવારે 5:30 IST સુધી પાકિસ્તાનના મધ્ય ભાગ અને સંલગ્ન ઉત્તર પશ્ચિમ રાજસ્થાન ઉપર સ્થિર હતી. જ્યારે બીજું એક નબળું WMLP દક્ષિણપશ્ચિમ બિહાર અને પૂર્વ ઉત્તર પ્રદેશમાં હતું. એ પણ પશ્ચિમ-ઉત્તરપશ્ચિમ દિશામાં ખસીને હવે ડિપ્રેશનમાં રૂપાંતરિત થઇ ગયું છે.

ડિપ્રેશનની હાલની સ્થિતિ અને દિશા

આ ડિપ્રેશન 17 જુલાઈ 2025ના સવારે 05:30 વાગ્યે દક્ષિણપૂર્વ ઉત્તર પ્રદેશમાં, ખાસ કરીને પ્રયાગરાજ નજીક કેન્દ્રિત હતું. છેલ્લા ત્રણ કલાક દરમિયાન, તે લગભગ 3 કિમી પ્રતિ કલાકની ઝડપે ધીરે ધીરે પશ્ચિમ-ઉત્તરપશ્ચિમ દિશામાં ખસ્યું છે.

આગામી સમયગાળા માટે તેનું સંભવિત સ્થાન આ પ્રમાણે નક્કી કરવામાં આવ્યું છે:

• પ્રયાગરાજથી 40 કિમી દક્ષિણપશ્ચિમ
• સતના થી 100 કિમી ઉત્તરપૂર્વ
• બાંદા થી 120 કિમી પૂર્વ-દક્ષિણપૂર્વ
• ખજુરાહો થી 160 કિમી પૂર્વ

આ ડિપ્રેશન આગામી 48 કલાક દરમ્યાન દક્ષિણ ઉત્તર પ્રદેશ અને મધ્યપ્રદેશના ઉત્તર ભાગ તરફ ખસવાનું છે. તેનું ધીરે ધીરે નબળું પડવાનું પણ માનવામાં આવે છે. પરંતુ ગુજરાતના વેસ્ટ તરફ આગળ ધપાવાની શકયતા ઓછી છે.

વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સ હવામાન પર અસર

આ સમયે એક મધ્યમ સ્તરની વેસ્ટર્ન ડિસ્ટર્બન્સ સિસ્ટમ longitude 70°E અને latitude 30°N થી ઉત્તર તરફ સક્રિય છે. આવી સિસ્ટમ સામાન્ય રીતે ઉત્તર ભારતમાં ઠંડક લાવે છે અને વરસાદી પરિસ્થિતિ પણ ઊભી કરે છે પરંતુ ગુજરાત ઉપર તેની સીધી અસર જોવા મળતી નથી.

સાથે સાથે પૃથ્વી સપાટીને નજીકના સ્તરે UAC (Upper Air Cyclonic Circulation) પાકિસ્તાનના મધ્ય ભાગ ઉપર સક્રિય છે. આ પ્રકારની હવામાન પરિસ્થિતિઓ ઘણીવાર ઊંડાણથી વરસાદ લાવતી હોય છે પરંતુ હાલ તેનું પ્રભાવ ક્ષેત્ર માત્ર ઉત્તર ભારતમાં મર્યાદિત છે.

અશોકભાઈ પટેલની આગામી

હવામાન વિશ્લેષક શ્રી અશોકભાઈ પટેલે ગુજરાત, સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છ માટે આગામી 7 દિવસ માટે જે આગાહી કરી છે તે ખૂબ જ મહત્વની છે:

• ચોમાસું એકંદરે નરમ જ રહેવાનું છે.
• કોઈ મોટા ધોધમાર વરસાદની શક્યતા નથી.
• વિસ્તારો પર આધારિત છૂટાછવાયા ઝાપટાં પડવાની શક્યતા છે.
• હળવો થી મધ્યમ વરસાદ (5 થી 20 મિમી) ની આગાહી છે.
• કેટલાક આઇસોલેટેડ વિસ્તારોમાં 35 મિમી સુધી વરસાદ થવાની શક્યતા છે, પણ એ પણ એકાદ બે દિવસ સુધી જ.
• આ અવધિ દરમિયાન ગુજરાતમાં કુલ વરસાદ સામાન્ય કરતા ઓછો રહેવાનું અનુમાન છે.

ખેડૂતો માટે મહત્વપૂર્ણ સૂચનો

વરસાદની આ સ્થિતિ ખેતમજૂરો અને ખેડૂતો માટે ચિંતાજનક બની શકે છે. ખાસ કરીને કેરિફ પાક જેમ કે ધરા, મકાઈ, શેરડી, ઘઉંના બીજાઓ માટે શરૂઆતના વરસાદો અત્યંત અગત્યના હોય છે. આવાં સમયમાં નીચેના પગલાં મહત્વપૂર્ણ બની શકે:

1. જમીનના ભેજને સાચવો: ઓછા વરસાદના સમયમાં જમીનનો ભેજ જાળવવો ખૂબ જરૂરી છે. મલ્ચિંગ (મોટી પાંદડીઓ કે નરમ ઘાસથી જમીન ઢાંકી દેવો) ઉપયોગી થાય છે.
2. પાણીના ઉપયોગમાં બચત: ટપક સિંચાઈ અને છંટકાવ પદ્ધતિઓ ઉપયોગ કરીને પાણી બચાવવું.
3. સ્થાનિક હવામાનની જાણકારી લો: દરેક દિવસ માટે હવામાનની સ્થાનિક આગાહી અનુસરીને ખેડૂતો સમયસર પગલાં લઈ શકે છે.
4. પાકમાં વિલંબ ના કરવો: કમ વરસાદ હોવા છતાં જો જમીનમાં ઓછો ભેજ પણ હોય તો વાવેતર મોડી ન કરો.

હવામાનની ભવિષ્ય સ્થિતિ

હાલની પરિસ્થિતિ અનુસાર, જો ચોમાસાની મુખ્ય સિસ્ટમો વધુ તીવ્ર નહીં બને અથવા ગુજરાત તરફ ખસી નહીં આવે, તો આગામી 10 દિવસ સુધી ભારેથી માંધા વરસાદની સ્થિતિ યથાવત રહી શકે છે. મોનસૂન ટ્રફ લાઇનનું ગુજરાત તરફ ખસવું કે નવું લો પ્રેશર સર્જાવું – આવી પરિસ્થિતિ જ વરસાદ લાવી શકે છે.

હવામાનની સતત બદલાતી સ્થિતિને ધ્યાનમાં રાખીને ખેડૂતો, નગરપાલિકા તંત્ર અને વોટર રિસોર્સ વિભાગોએ પણ આગાહીનો અનુસંધાન રાખવો જરૂરી છે.

અશોકભાઈ પટેલનુ વિશ્લેષણ

શ્રી અશોકભાઈ પટેલના વિશ્લેષણ અનુસાર, હાલમાં ગુજરાત, કચ્છ અને સૌરાષ્ટ્ર માટે ચોમાસાની સ્થિતિ સામાન્યથી નરમ જ રહેશે. સામાન્ય રીતે છૂટાછવાયા ઝાપટાં અને હળવો વરસાદ દરરોજ કે એકાદ બે દિવસ માટે શક્ય છે. વાવાઝોડું કે ભારે વરસાદ જેવી કોઇ તીવ્ર સ્થિતિ હાલ અવલંબાયેલી નથી. 24 જુલાઈ સુધી ભારે વરસાદની સંભાવના બહુ ઓછી છે.

ખેડૂતો માટે આ સમય ખૂબ સાવધાનીપૂર્વકનો છે. ધીરજ અને વિવેકથી ખેતીના પગલાં લેવા જોઈએ. ભવિષ્યમાં હવામાન પ્રણાળીઓ બદલાય તો રાજ્યના વિવિધ વિસ્તારોમાં વધુ વરસાદી માહોલ સર્જાઈ શકે છે. તત્કાલીન હવામાન વ્યવસ્થાઓના અનુસંધાન માટે સ્થાનિક હવામાન વિભાગની આગાહી અને નિષ્ણાતોના અવલોકન ઉપર આધાર રાખવો ઉત્તમ રહેશે.