Gujarat weather Update (ગુજરાત હવામાન અપડેટ): જુલાઈ 2025ના છેલ્લા સપ્તાહમાં ગુજરાત સહિત સમગ્ર પશ્ચિમ ભારત માટે ચોમાસું ફરી એકવાર સક્રિય બન્યું છે. જાણીતા હવામાન વિશ્લેષક શ્રી અશોકભાઈ પટેલે આપેલા મહત્વપૂર્ણ અવલોકનો આધારે આ અહેવાલ તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. જેમાં વરસાદની સ્થિતિ, ચક્રવાતી પ્રવૃત્તિઓ, સિનોપ્ટિક લક્ષણો, અને આગામી દિવસોની આગાહીનો સમાવેશ થાય છે.

ઉત્તર બંગાળની ખાડીમાં ડિપ્રેશન

હાલમાં હવામાન વિભાગ અને એનાલીસ્ટ દ્વારા ખાસ ધ્યાન આપાતી વાત એ છે કે ઉત્તર બંગાળની ખાડી પર ઊંડું લો પ્રેશર વધુ ઘનત્વ ધરાવતું બનેલું છે. 25મી જુલાઈના રોજ સવારે 05:30 ISTના સમયે તેનું ડિપ્રેશનમાં રૂપાંતર થયું હતું. આ ડિપ્રેશન હાલ ઉત્તરપશ્ચિમ બંગાળની ખાડી, પશ્ચિમ બંગાળ અને બાંગ્લાદેશના કોસ્ટલ વિસ્તારમાં કેન્દ્રિત છે.

• મોંગલા (બાંગ્લાદેશ) થી આશરે 130 કિમી દક્ષિણમાં
• સાગર આઇલેન્ડ (પશ્ચિમ બંગાળ) થી આશરે 150 કિમી પૂર્વ-દક્ષિણપૂર્વમાં
• કોલકાતા થી લગભગ 170 કિમી દક્ષિણપૂર્વ દિશામાં

આ સિસ્ટમના કારણે આજના દિવસે એટલે કે 25મી જુલાઈ 2025ના વહેલી સવારે પશ્ચિમ બંગાળ અને બાંગ્લાદેશના તટવર્તી વિસ્તારો પર આ સિસ્ટમ લૅન્ડફોલ કરવાનું શક્ય છે. ત્યારબાદ તે ધીમે ધીમે ગેંગેટિક પશ્ચિમ બંગાળ, ઉત્તર ઓડિશા અને ઝારખંડ તરફ આગળ વધી શકે છે.

ગુજરાત હવામાન હાલની સ્થિતિ

શ્રી અશોકભાઈ પટેલે વિવિધ સિનોપ્ટિક ઘટનાઓનો ઉલ્લેખ કરતાં જણાવ્યું છે કે ચોમાસાની ધરી અને અન્ય તત્વો ગુજરાત અને આસપાસના વિસ્તારોમાં વરસાદ માટે માહોલ બનાવે છે.

ચોમાસાની ધરી (Monsoon Trough)

ચોમાસાની ધરી હાલમાં નીચેના શહેરોમાંથી પસાર થાય છે:

• લુધિયાણા
• બરેલી
• ગોરખપુર
• પાટણા
• બાંકુરા
• ડિપ્રેશનનું કેન્દ્ર (ઉત્તરપશ્ચિમ બંગાળની ખાડી)

યુએસી – ઉપરના વાયુમંડળમાં ચક્રવાતી પ્રવૃત્તિ

• અંદરનો ઓડિશા-છત્તીસગઢ યુએસી આશરે 5.8 કિમી ઊંચાઈએ સક્રિય છે.
• મરાઠવાડાથી શરૂ થતો એક ટ્રફ પણ આ યુએસી તરફ ચાલી રહ્યો છે.
• એક બીજું યુએસી ઉત્તરપ્રદેશ અને નજીકના વિસ્તારોમાં 3.1 કિમી સુધી વિસ્તરેલું છે.

પશ્ચિમ ખલેલ (Western Disturbance)

• હાલ જમ્મુ અને કાશ્મીર તેમજ આસપાસના વિસ્તારોમાં એક પશ્ચિમ ખલેલ લગભગ 3.1 થી 5.8 કિમી ઊંચાઈએ સક્રિય છે.

ઓફશોર ટ્રફ – મહારાષ્ટ્રથી કેરળ

• આ ટ્રફ સમુદ્ર સપાટી પર છે અને યથાવત રહેલી છે, જેના કારણે પશ્ચિમ તટ પર પણ ભેજ અને વરસાદી માહોલ સર્જાયો છે.

ગુજરાત પવનની ગતિ અને દિશા

હવામાન અનુમાન મુજબ દક્ષિણપશ્ચિમ દિશાના પવનોની તીવ્રતા આગામી દિવસોમાં વધવાની શકયતા છે. પવનની સરેરાશ ગતિ 25 થી 45 કિમી પ્રતિ કલાક સુધી રહી શકે છે, જે ખાસ કરીને તટવર્તી વિસ્તારો માટે નોંધપાત્ર છે.

ગુજરાત વરસાદની આગાહી

શ્રી અશોકભાઈ પટેલે ખાસ કરીને ગુજરાત, સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છના વિસ્તારો માટે આગામી અઠવાડિયાના વરસાદ વિશે વિગતવાર માહિતી આપી છે.

સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છ

• છૂટાછવાયા હળવા થી મધ્યમ વરસાદ (10 થી 35 મિ.મી.) મોટાભાગના દિવસોમાં થવાની શક્યતા.
• ઠીક ઠીક વ્યાપક વરસાદ કેટલાક દિવસોમાં થઈ શકે છે.
• કેટલાક સીમિત વિસ્તારોમાં ભારે વરસાદ ની પણ શકયતા.
• અઠવાડિયું કુલ વરસાદ: 25 થી 50 મિ.મી.
• કેટલાક કેન્દ્રો ઉપર: 100 મિ.મી.થી વધુ પણ થઈ શકે છે.

ગુજરાત પ્રદેશ (મધ્ય અને ઉત્તર ગુજરાત)

• વ્યાપક હળવો થી મધ્યમ વરસાદ (10 થી 35 મિ.મી.) થવાની શકયતા છે.
• છૂટાછવાયા ભારે વરસાદ (35 થી 50 મિ.મી.) પણ થઈ શકે છે.
• અતિભારે વરસાદ કેટલાક કેન્દ્રોમાં નોંધાઈ શકે છે.
• કુલ અઠવાડિયું વરસાદ: 50 થી 100 મિ.મી.,
  • કેટલાક કેન્દ્રો પર: 200 મિ.મી.થી વધુ વરસાદ નોંધાવાની શકયતા.

આના આધારે ગુજરાત પ્રદેશમાં સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છની તુલનાએ વધુ વરસાદ થઈ શકે છે.

ગુજરાત હવામાન પરિબળો

1. MSLP અને 925 hPa સ્તર

ચોમાસાની ધરીનું સ્થાન સરેરાશ કરતાં ઉત્તર તરફ રહેવાની શક્યતા દર્શાવવામાં આવી છે. આ આઉટલુક અનુસાર ઉપરના સ્તરે પણ ભેજમાં વધારો થવાની શકયતા છે.

2. 700 hPa સ્તરનું યુએસી

આ યુએસી આગામી દિવસોમાં ઉત્તર ગુજરાત અને દક્ષિણ રાજસ્થાન સુધી વિસ્તરી શકે છે. જેના કારણે ઉપરના સ્તરે ભેજની લેયર અલગ અલગ વિસ્તારોમાં ફેરફાર કરશે.

પૂરવઠા, ખેતી અને કુદરતી તત્વોની તૈયારી માટે માર્ગદર્શન

વરસાદના આકરોની અસર અને આયોજન

આમ જોવા મળે છે કે:

• ખેતીપ્રધાન વિસ્તારોમાં વરસાદનું આવવું ખૂબ લાભદાયી સાબિત થઈ શકે છે.
• ખાસ કરીને મધ્ય અને ઉત્તર ગુજરાતના ખેડૂતોએ વાવણી-પશ્ચાતાળ કામગીરી માટે તૈયારી રાખવી જોઇએ.
• કમજોર જમીન ધરાવતા વિસ્તારો માટે પાણીના નિકાસની સુવિધા સજ્જ રાખવી જરૂરી છે, જેથી ભારે વરસાદ સમયે નુકસાનથી બચી શકાય.
• શહેરી વિસ્તારોમાં પણ પૂરનું જોખમ હોય તો નગર પાલિકા અને તંત્રએ નાલાઓ અને ડ્રેનેજના આયોજન પર ધ્યાન આપવું જોઈએ.

ખેડૂત મિત્રો માટે માર્ગદર્શક

આવતીકાલથી શરૂ થતા આગામી અઠવાડિયા માટે શ્રી અશોકભાઈ પટેલે જણાવેલા હવામાન અભ્યાસ મુજબ ખેડૂત મિત્રો માટે નીચેના સૂચનો આપવામાં આવે છે:

• જ્યાં ભારે વરસાદની શક્યતા છે ત્યાં પાણીની યોગ્ય નિકાસ રાખવી.
• વાવણી પૂર્ણ ન થઈ હોય તો વરસાદ વચ્ચે કામ ટાળવું.
• પાકના રોગો/કીટકો સામે તકેદારી રાખવી.
• પાકવિમો તથા આવકના સાધનોનું આગોતરુ આયોજન કરવું.
• ચોમાસા દરમિયાન થયેલા વરસાદ મુજબ ખાતર વ્યવસ્થાપન કરવું.

જુલાઈ 2025ના છેલ્લા સપ્તાહમાં ગુજરાત રાજ્યમાં ચોમાસાની મજબૂત સિસ્ટમો સર્જાઈ રહી છે. બંગાળની ખાડીમાંથી ઉત્પન્ન થયેલું ડિપ્રેશન અને અન્ય સિનોપ્ટિક પરિબળો સાથે મળીને રાજ્યમાં વ્યાપક વરસાદની શક્યતા ઊભી કરી છે. સૌરાષ્ટ્ર અને કચ્છની તુલનાએ ગુજરાત પ્રદેશમાં વધુ વરસાદ નોંધાવાની શકયતા છે.

હવામાન વિજ્ઞાનીઓ અને એનાલીસ્ટ્સ દ્વારા આપવામાં આવતી આવી માહિતી ખેડૂત મિત્રો તેમજ સામાન્ય નાગરિકો માટે સમયસર અને ઉપયોગી સાબિત થાય છે. સાવચેતી: સ્ટોર્મ કે હવામાન અંગે ની માહિતી માટે ભારતીય હવામાન ખાતા/ગવર્મેન્ટ ના બુલેટીન/સુચના પર નિર્ભર રહેવું.